Każda ilość spożytego alkoholu jest szkodliwa dla zdrowia. Kwestia jest taka, czy picie pojawia się regularnie i jakie konkretnie ilości obejmuje – głównie od tego zależy skala zniszczeń. Nadmierna ilość alkoholu odpowiada między innymi za wiele ciężkich schorzeń, a w dodatku przyczynia się do pojawienia się choroby alkoholowej. Alkoholizm zaburza całość funkcjonowania człowieka, zarówno w kontekście psychicznym, jak i fizycznym, całkowicie uniemożliwiając normalne funkcjonowanie w życiu codziennym, rujnując w konsekwencji życie całej rodziny. Liczne grono osób uzależnionych nie widzi potrzeby podejmowania działań antyalkoholowych, ponieważ zwykle nie widzą swoich skłonności alkoholowych. Z kolei jeszcze inni nie są w stanie utrzymać się na terapii, ponieważ wymaga ona wielu poświęceń i stawia przed alkoholikami różne wymagania.
Alkoholizm jest chorobą, co potwierdza obowiązująca na całym świecie klasyfikacja ICD-10. Jego działanie w największym stopniu widziane jest w aspekcie funkcjonowania układu nerwowego. Alkoholik nie jest w stanie normalnie żyć, odczuwa silny przymus sięgania po tę używkę. Oprócz samego zdrowia psycho-fizycznego, alkoholik odczuwa także konsekwencje swojego uzależnienia na innych polach, np. społecznych, rodzinnych, zawodowych, a także finansowo-ekonomicznych. Samodzielne uporanie się ze swoimi skłonnościami jest bardzo trudne, a zwykle niemalże niemożliwe. Z tego powodu największą pomocą i wsparciem w takich sytuacjach jest udanie się po profesjonalną pomoc specjalistów, gdzie nie trzeba obawiać się oceniania, czy pogardy, a z pewnością pacjent spotka się z przychylnym nastawieniem, miłą atmosferą i indywidualnie opracowanym programem działań.
Aby rozpoznać u siebie lub u osoby bliskiej alkoholizm warto zwrócić uwagę na takie czynniki jak:
Czas leczenia alkoholizmu jest indywidualny i zależny od konkretnej osoby. Przyjmuje się, że oddziaływania antyalkoholowe, aby były jakkolwiek skuteczne, muszą trwać minimum cztery tygodnie, przy czym spodziewane efekty dostrzegalne są dopiero po upływie trzech miesięcy. Podstawą osiągniętego sukcesu jest tutaj wyjściowy stan danej osoby, a także poziom jego motywacji i ogólne nastawienie do terapii.
Podstawą każdych działań antyalkoholowych jest ich rozpoczęcie od profesjonalnego odtruwania alkoholowego. Dzięki niemu z ciała człowieka usuwane są wszelkie toksyny i inne zalegające substancje będące efektem trawienia używki. Niestety stałe przyjmowanie alkoholu generuje próżniejsze uzależnienie fizyczne. Za pomocą odtrucia można skutecznie obniżyć jego poziom. Lekarz podaje uzależnionemu elektrolity, witaminy, glukozę, sole mineralne i inne substancje odżywcze, dzięki którym w szybki sposób wracają siły witalne.
Jak wspomniano wyżej, czas trwania leczenia alkoholizmu może trwać około 3 miesięcy – tyle z reguły też trwa współpraca między pacjentem, a ośrodkiem leczenia i terapii alkoholizmu. Są jednak sytuacje, kiedy czas ten się zmienia i osoby uzależnione podpisują kontrakt na miesiąc, dwa lub na pół roku działań antyalkoholowych. Tym samym nie można dać idealnej odpowiedzi na pytanie jak długo powinna trwać terapia alkoholowa. Wszystko zależne jest od danej osoby.
Problem alkoholowy ma dwa główne składniki – uzależnienie fizyczne oraz uzależnienie psychiczne. Kiedy alkoholik decyduje się na nagłe odstawienie używki lub na jego ograniczenie, naraża się na odczuwanie konsekwencji zespołu abstynencyjnego, do którego można zaliczyć:
Wiele osób uważa, że uzależnienie fizyczne jest gorszym typem uzależnienia, ponieważ wiąże się z nim realnie odczuwany ból. Prawda jest jednak taka, że jest to najłatwiejszy aspekt choroby alkoholowej do rozwiązania. Przeciętny detoks trwa do kilku tygodni – w zależności od stanu wyjściowego danej osoby. Czasami lekarze decydują się wzmocnić działanie odtruwania za pomocą włączenia farmakoterapii, która znacząco przyspiesza leczenie.
Mimo przejścia przez proces odtruwania, pacjent nie ma gwarancji, że pod wpływem ogólnie mówiąc: sytuacji trudnych, takich ja np. stres, presja, czy zmęczenie, nie pojawią się na nowo nawroty choroby. Mimo, że głód alkoholowy został usunięty, a samo uzależnienie fizyczne minęło, w dalszym ciągu dużym problemem jest wciąż wykazywane uzależnienie psychiczne. Można jest postrzegać jako chęć sięgnięcia po używkę, przy czym nie pojawiają się fizyczne objawy takiego stanu rzeczy. Charakterystyczne są tutaj pewne emocje i myśli. Oczywiście sam głód alkoholowy może nawrócić. Jest to obserwowane zwykle w sytuacji, kiedy osoba uzależniona znajduje się pod wpływem dyskomfortu. W momencie kiedy dana osoba w przeszłości reagowała w sposób automatyczny na nieprzyjemne zdarzenia, na przykład za pomocą szybkich odruchów sięgania po używkę, to należy podkreślić konieczność odnalezienia innych sposobów na radzenie sobie z tego typu wydarzeniami. Emocje są normalną sferą życia psychicznego człowieka, tak samo jak uczucia i doświadczenia – posiada je każdy i każda osoba na swój sposób je przeżywa i sobie z nimi radzi. Osoby uzależnione od alkoholu wykazują na tym polu negatywne wzorce zachowań i strategie rozwiązywania problemów. Charakterystycznym modelem zachowania, po który można rozpoznać osobę uzależnioną i osobę zdrową jest fakt, iż alkoholik, tak samo z resztą jak narkoman, hazardzista, seksoholik, pracoholik itp. będzie uciekać od problemu, sięgając po psychoaktywne kompensacje zastanego stanu rzeczy, po to, aby w szybki sposób osiągnąć łatwą i pewną zmianę nastroju. Z kolei osoby nieuzależnione będą kierować się rozsądkiem, planowaniem i nie emocjonalnym podejściem do sprawy.
Bardzo często alkoholicy składają obietnice typu już nigdy się nie napiję. Niestety, doświadczenia terapeutów pokazują, że w życiu pojawiają się sytuacje, które ogólnie mówiąc: łamią dane obietnice. Tym samym, radzenie sobie z uzależnieniem psychicznym wymaga przeorganizowania wielu rzeczy w życiu, szczególnie w przypadku, których pojawia się zagrożenie ze strony sięgnięcia po używkę.